Collectie Gelderland

Schilderij, drieluik, olieverf op paneel, voorstellende de verzoeking van de heilige Anthonius; vervaardigd door Jan Wellens de Cock, ca 1525, werktitel

Schilderij; drieluik in een rechthoekige lijst, waarbinnen aparte rechthoekige lijsten voor de zijpanelen en het middenpaneel. Op het middenpaneel is de verzoeking van de heilige Anthonius afgebeeld. Anthonius (links naast hem zijn attribuut het zwijn) is gezeten in de voorgrond van een landschap, links door een boomgroep begrensd; rechts voert een smalle brug naar de achtergrond, die afgesloten wordt door een heuvelrug waarvoor een brandend kerkje. In de groen-blauwe lucht drijven witte wolken; een boom, links van het midden geplaatst, verleent de compositie een vertikaal accent. De heilige houdt in de linker hand een opengeslagen boeken en laat de onderarm rusten op een rotsblok. De rechterhand gebaart afwerend naar de duivel, in de gedaante van een oude vrouw met naakt bovenlichaam, licht rood gekleed en met bizarre geelkleurige hoofdbedekking, die hem bij de schouder vat en aan de mantel trekt, om hem te attenderen op een naakte jonge vrouw, die een gouden beker met deksel in de linker hand houdt. Om de hals draagt zij een snoer waaraan een gouden sieraad hangt en het hoofd is getooid met een sierlijk kapje. Het linker paneel: de donateur, geknield op de voorgrond, gekleed in mouwvest en wijde mantel. Achter hem de heilige Anthonius, met het zwijn, de mantel breed omgeslagen over een blauw-groen onderkleed. Het rechter paneel: de donatrice, geknield op de voorgrond, in de handen een gebedenboek. Zij draagt een, met wit-zwart bont gevoerde, mantel met weide mouwen en om het gelaat sluit een witte kap, naar voren afhangende, over haar schouders. Achter haar een bisschop met de staf in de geschoeide hand. De goud doorweven cappa, rijk met parels en edelgesteente bezet, wordt door een pectorale bijeen gehouden. Op het hoofd draagt hij een eveneens met edelstenen bezette mijter. De achtergrond van de beide zijluikjes wordt gevormd door een bergachtig landschap.