Collectie Gelderland

ZVTPHEN.

Ingekleurde kopergravure voorstellend Plattegrond van de stad Zutphen, uit Toonneel der Steden, Joan Blaeu, 1649. Titel 'ZVTPHEN.' in eenvoudige cartouche linksboven. Het oosten bovenaan. Het wapen van de Graafschap Zutphen rechtsboven. Rechtsonder de legenda met het stadswapen erboven. Nederlandse tekst op de keerzijde. Blaeu’s stadsplattegrond steunt op die van Nicolaes van Geelkercken uit 1639 maar de uitwerking ervan is op onderdelen fraaier. Deze geeft een nauwkeurig en voltooid beeld van de Torenstad in herwonnen bloei. Van Geelkerckens plattegrond verscheen eerst in de Historia Gelrica van J.I. Pontanus (1639), en vervolgens in de Nederlandse bewerking daarvan door Arend van Slichtenhorst (1653); J. Jansonius Jr (1652) en anderen volgden haar weer na. De plattegrond geeft de stad weer na de aanleg van de vestingwerken door Metius en Schelven, met bastions en drie hoornwerken. De in 1604 aangelegde schipbrug is duidelijk zichtbaar, evenals de Nieuwe Nieuwstadspoort uit 1616. Ook de Wijnhuistoren (nog in aanbouw toen Van Geelkerckens plattegrond verscheen, bij Blaeu voltooid) staat er al op en de adellijke hoven zijn goed herkenbaar aan hun bekroonde traptorens. Merk op dat ook de functie van de verschillende markten wordt genoemd. Het restant van het grafelijke huis is bij Blaeu vrijwel verdwenen, net als de Engepoort, maar het muurtje van de kapittelimmuniteit op het Kerkhof is er nog. De Spittaalstad telt beduidend minder huizen dan op de kaarten van Van Deventer en Guicciardini.