Collectie Gelderland

'aan het Uddelermeer'

Landschap voorstellende het Uddelermeer, met links het meer zelf tegen een achtergrond van zandheuvels, centraal een hoge boompartij met een gedeeltelijk zichtbaar schuurdak en in de voorgrond een zittende man, een staande vrouw, twee koeien en enkele schapen. Rechts zien we een boerderij met geopende staldeur en rieten dak, een paar kippen en een hooiwagen met paard en menner. In de deuropening van de stal staat een boerin met witte muts. In de negentiende eeuw hingen er niet minder dan vier landschapschilderijen van Christiaan Immerzeel (1808-1886) op Het Loo. Nu zijn dat er nog twee, het hier besproken 'Aan het Uddelermeer' en 'Landschap bij Wenum-Wiesel'. Beide stukken zijn te zien in de slaapkamer van koning Willem III. Hoe de werken van Immerzeel in de koninklijke verzamelingen terecht gekomen zijn, is niet met zekerheid vast te stellen. Wel weten we dat de kunstenaar schilderijen heeft aangeboden aan koningin-moeder Anna Paulowna en aan koningin Sophie. In de Haarlemsche Courant stond op 21 november 1854 het volgende korte bericht te lezen: 'Het heeft H.M. de Koningin-Moeder behaagd den Kunstschilder C. Immerzeel te Wageningen een kostbaar geschenk te doen toekomen, voor eene H.D. aangeboden schilderij.' Volgens oude berichten had hij een jaar eerder al een cadeau van koningin Sophie ontvangen, omdat ook zij een schilderij van hem ten geschenke had gekregen. Het ligt in ieder geval voor de hand dat Immerzeel deze twee schilderijen voor de koninklijke familie had bestemd, hetzij door middel van een opdracht hetzij met de bedoeling ze cadeau te doen. Nadat Immerzeel omstreeks 1851 van Haarlem naar Wageningen was verhuisd, koos hij vaker de zuidelijke Veluwezoom tot onderwerp van zijn schilderijen. Dit schilderij is echter in de buurt van Apeldoorn gesitueerd. Ook ondernam hij studiereizen naar België, Engeland, Frankrijk en Duitsland. Zijn landschappen berusten ongetwijfeld op studies naar de natuur. Anders dan de meesters van de Haagse school na hem, zal hij ze echter niet in de open lucht, maar thuis in het atelier hebben vervaardigd. Immerzeels werken stammen uit de periode die de overgang van de Romantiek naar het impressionisme markeert. Zij hebben de frisheid en de nauwgezette penseelvoering van de romantici, maar missen de vaak zoetelijke sentimentaliteit. Het zijn krachtige, realistische werken, die in de traditie van de landschapskunstenaars van de Gouden Eeuw staan, maar die de helderheid en de frisse kleuren van de eigen tijd ten toon spreiden. Dit stuk is ingelijst zijn oorspronkelijke, 19de eeuwse, geornamenteerde lijst van verguld hout en pâte, vervaardigd door de Leidse lijstenmakerij D. Sala en Zonen. Afkomstig uit oud Oranjebezit.