Collectie Gelderland

Das Problem der Freiheit - Thomas Mann

Das Problem der Freiheit - Thomas Mann Schriftenreihe Ausblicke 1939 Stockholm Drukkerij G.J. Thieme 1939 In Nijmegen gedrukte anti-fascistische publicatie.<br/><p><br></p><p>‘In mijn jeugd durfde ik niet te spreken van waarheid, recht, christelijke moraal en democratie ... Nu neem ik ze makkelijk in de mond ... Ja, we weten weer wat goed en kwaad is. Het kwaad heeft zich aan ons geopenbaard met een nieuwe wreedheid ... We durven weer woorden als vrijheid, waarheid en gerechtigheid in de mond te nemen.’<br></p><br/><p>In de jaren 30 werden in Nijmegen boeken en pamfletten gedrukt die in Duitsland verboden waren. Van hieruit konden ze de grens over worden gesmokkeld. Het boekje Het Probleem van de Vrijheid werd in 1939 in Nijmegen en Stockholm gedrukt. Het was een verboden speech van de auteur Thomas Mann, die Duitsland in 1936 was ontvlucht. Mann had in 1929 de Nobelprijs voor Literatuur gewonnen en was een van de beroemdste Duitse schrijvers. Hij waarschuwde in dit boekje dat het fascisme de beschaving zou vernietigen en alleen totaal geweld nastreefde. Er moest een grens zijn aan het tolereren van een beweging die de beschaving zelf bedreigde, pleitte Mann.</p><p>Tegenover het fascisme plaatste Thomas Mann een democratie waarin vrijheid en gelijkheid in balans waren. De politiek moest groot onrecht zoals armoede voorkomen. Burgers moesten zich niet laten leiden door eigenbelang, maar bereid zijn hun vrijheid vrijwillig te beperken in het belang van de menselijkheid: vrijheid met een geweten.</p>