Oorlogsdagboek van Peter van Essen 1943-1945

Peter van Essen, geboren in 1922 en wonend in Apeldoorn, is in 1943 vast van plan zich te ontrekken aan een tewerkstelling in Duitsland. Op een slimme manier reist hij naar Aalten en hij meldt zich bij meneer Wikkerink (‘oom Jan’) in de Patrimoniumstraat. Dochter Henny doet open. Een aandoenlijke verhaallijn in het dagboek is dat er een romance tussen die beiden ontluikt die in 1947 leidt tot een huwelijk. In 1953 emigreren zij naar Canada. Peter komt in juni 1943 terecht bij ‘oom’ Herman ter Horst en zijn gezin op de boerderij ‘de Koekoek’ in de buurtschap Dale. Daar blijft hij de verdere oorlogsjaren. Hij niet alleen maar na enige tijd verscheidene anderen, onder wie zijn broer Gerrit, de kapper. Hun schuilplaats is een hol in het hooi boven de varkensstal. Peter maakt zich alle boerenwerkzaamheden eigen. Hij is helemaal vertrouwd met de gereformeerde leefsfeer van de meeste betrokkenen. Vanaf september 1943 is het voor de vele onderduikers te onveilig om naar de kerk te gaan en dan worden bij toerbeurt in de boerderijen diensten gehouden. Peter zelf is ook wel eens preeklezer. Alsmaar zijn er de zwermen geallieerde bommenwerpers op weg naar Duitsland of luchtgevechten of bombardementen in het dorp en verre omgeving. Op vrijdag 8 februari 1945 vallen bommen in de directe buurt: 11 doden, veel gewonden en grote schade. Steeds dreigt het gevaar van razzia’s door speciale Duitse legereenheden of door Nederlandse landwachten. Peter en zijn lotgenoten weten steeds eraan te ontkomen. Tussen alle angstige momenten door is er de knusse gezelligheid en worden er vele grappen gemaakt. De hele maand maart brengt veel oorlogsgeweld totdat op Goede Vrijdag 30 maart Engelse tanks verschijnen. Aalten is bevrijd. In dit oorlogsdagboek zijn naderhand gegevens ingelast die indertijd om veiligheidsredenen achterwege zijn gelaten. GK