Collectie Gelderland

IJzeren gezichtshelm uit de Romeinse tijd

IJzeren gezichtshelm van een ruiter van het type Nijmegen-Kops Plateau. De helm bestaat uit een helmkap met nekbeschermer en een gezichtsmasker met oren, die onderling met een scharnier op het voorhoofd waren verbonden. Ze zijn ieder uit één stuk plaatijzer gesmeed en in de gewenste vorm gedreven. Op de helmkap zit een ingenieus vlechtwerk van paardenhaar. Het gezichtsmasker was aan de buitenkant bekleed met een eveneens in vorm gedreven laag zilverblik. Die laag is al in de Romeinse tijd van het masker verwijderd, maar op de linkerwang is een klein fragment bewaard gebleven onder een hier aanwezige koperen klinknagel. Boven de oren waren beschermkappen aangebracht van verzilverd messing. De klinknagels op de wangen, onder de oren, dienden ter bevestiging van een leren riem over de nekbeschermer, waardoor ook langs de onderzijde masker en helmkap stevig met elkaar werden verbonden. Onder elk oog zijn drie doorboringen aangebracht die waarschijnlijk met metaal van een contrasterende kleur waren ingelegd en tatoeages lijken te imiteren. Op de hele buitenkant van de helmkap zijn in de ijzercorrosie resten zichtbaar van een uit wol en paardenhaar opgebouwd weefsel dat er als bekleding op was vastgemaakt. Het weefsel bestaat uit smalle, in patronen opgezette vlechtbanden. De ruimte tussen de vlechtbanden is gevuld met motieven in de vorm van een S, een krakeling, een meander en een zigzag. Schuin over de voor- en achterkant van de helm liep een rolvormig verdikte hoofdband. De bekleding was vermoedelijk op de helm bevestigd met een organische kleefstof en extra vastgezet met klinknagels. De gezichtshelm dateert tussen 40 en 70 na Chr.en is in Nijmegen, op het Kops Plateau (in het Romeinse legerkamp) gevonden.