Collectie Gelderland

Herdenkingsdoek, 1780–1795

Willem V (1748-1806) was stadhouder van de Republiek der Verenigde Nederlanden. Hij was getrouwd met Wilhelmina van Pruisen (1751-1820). De afbeeldingen en tekst op het doek zijn gemaakt tijdens de patriottentijd (1780-1795). In deze periode stonden patriotten en prinsgezinden lijnrecht tegenover elkaar. Toen patriotten in Utrecht in 1787 het bestuur overnamen, dreigde een burgeroorlog. Prinses Wilhelmina reisde in juni dat jaar naar 's-Gravenhage. Zij werd tegengehouden en moest onverrichterzake terugkeren naar Nijmegen. De broer van Wilhelmina, de nieuw aangetreden koning van Pruisen, kwam op haar initiatief zijn zuster te hulp. De patriotten verlieten Utrecht bij de nadering van het Pruisische leger. Op 23 september 1787 was de rust hersteld. Prinses Wilhelmina en haar echtgenoot keerden terug naar Den Haag. De afbeelding op het doek is gemaakt als reactie tegen de patriotten. Op het doek staat een oranjeboom waarin de wapens van Pruisen en stadhouder Willem V hangen. Daaronder staan symbolen voor de handel en scheepvaart. Rondom de afbeelding is te lezen: ‘Onder deezen oranjeboom is de koophandel en negoozie vylig’. De rand van het doek is versierd met de wapens van de stadhouder, met daaronder ‘Vivat de prins’ en de wapens van Pruisen, met als onderschrift ‘Vivat de koning’.